Wat eet een konijn? Brokjes? Dat denken veel mensen inderdaad. Maar wist je dat konijnen van nature eigenlijk vooral grassen eten? En dat brokjes eigenlijk helemaal niet zo goed zijn, zeker niet als je er veel van geeft?
Hooi
Konijnen zijn planteneters, folivoren. Dat betekent dat het bladeters zijn. In de natuur eten konijnen vooral grassen. Heel wat verschillende grassoorten.
Dat is precies de reden dat hooi, gedroogd gras, zo belangrijk is voor konijnen. Vers gras voeren mag natuurlijk ook, maar niet veel mensen hebben een grote tuin met gevarieerde grassoorten voor konijnen, en als je die wel hebt, is het ook lastig om dat het hele jaar door te kunnen aanbieden. Vandaar dat wij tegenwoordig vooral hooi geven aan konijnen.
Omdat hooi het belangrijkste voedsel is voor konijnen, moet je het hooi dat je aan je konijnen voert goed uit kiezen. Konijnen hebben dan ook nog eens een eigen mening, een eigen smaak. Wat jij als konijnenbaasje het beste vind, komt niet altijd door de konijnenkeuringscommissie heen.
Er zijn heel wat soorten hooi om uit te kiezen. Weidehooi, bergweidehooi, timothy hooi en luzernehooi / alfalfahooi. Per merk en seizoen kan de kwaliteit van hooi sterk verschillen. Daarom is het aan te raden om verschillende hooisoorten te mengen met elkaar, om een gevarieerde grasmix aan te bieden aan de konijnen. En ja, vers gras mag daar ook zeker door zitten.
Van alles wat een konijn op een dag eet, mag 80% hooi en gras zijn. Het is dus het hoofdvoer, het belangrijkste voedsel voor konijnen. Je mag het onbeperkt aanbieden, ze mogen er van eten zo veel ze op kunnen. Een goede richtlijn over hoeveel hooi ze ongeveer horen te eten, is hun eigen formaat in los hooi per dag.
Hooi zorgt voor een goede darmwerking, het goed afslijten van tanden en kiezen en het houd de konijnen lang bezig met het verzamelen van hun dagelijkse voeding. Daardoor hebben ze een bezigheid en gaat het verveling tegen.
Verse groenten
Naast hooi mag een konijn ook verse groenten eten. Bladgroenten zijn de beste keuze voor konijnen. Maar ook verse kruiden mogen dagelijks aangeboden worden voor een goede gezondheid en een gevarieerde voeding.
Doe wel rustig aan met sla, koolsoorten, en suikerhoudende groenten zoals wortel. Dat mogen konijnen alleen met mate eten om gasvorming in de darmen en diarree te voorkomen.
Het is aan te raden om groenvoer rustig, met mate te introduceren bij konijnen die het niet gewend zijn. Sommige konijnen zijn gevoelig voor diarree en gasbuiken, kies dan met zorg de juiste groentes uit en bouw de hoeveelheid rustig op. Ook hebben sommige konijnen ernstige, chronische darmproblemen, vaak erfelijk of als gevolg van ziekte op jonge leeftijd. Die konijnen zullen helaas soms nooit goed tegen vers groenvoer kunnen.
Groentesoorten die je aan konijnen mag geven zijn bijvoorbeeld andijvie, witlof, het loof van wortels, peterselie, goudsbloem, paardenbloem, munt, komkommer, het loof van radijs, selderij, echinacea, dille, basilicum, kamille en tijm.
Geef in ieder geval nooit bonen, aardappel (ook geen schillen), ui of prei. Geef geen groente waarvan je niet zeker weet dat het veilig is. Doe rustig aan met koolsoorten en sla en begin niet met die groente soorten.
Geef ook geen bevroren groente, groente uit pot of blik. Geef het altijd vers.
Ongeveer 10% van de dagelijkse voeding van een konijn mogen verse groente en verse kruiden zijn.
Konijnenbrokken
Hoewel veel mensen denken dat konijnenbrokken het meest belangrijke voedsel voor konijnen zijn, is dat niet waar. Brokken zijn er ook nog niet heel erg lang, na de tweede wereldoorlog kwam de productie van brokken pas op gang, en dat was vooral om konijnen snel een slachtgewicht te laten bereiken. Brokken zijn wel een fijne aanvulling op de maaltijd van een konijn, om zeker te zijn dat ze voldoene voedingsstoffen binnen krijgen. Zie het echt niet als hoofdvoer, maar meer als “vitaminebrokjes”, die er voor zorgen dat er niet snel tekorten zijn in het voedingsschema van jouw konijn.
Gemengd voer is niet aangeraden. Daar zitten vaak ongezonde bestanddelen in en het is bewezen dat konijnen niet kiezen wat ze nodig hebben, maar wat ze lekker vinden. Daardoor krijg je dat ze onvoldoende voedingsstoffen binnen krijgen en scheve calcium-fosfor verhoudingen ontstaan. Kies dus altijd voor een geperste konijnenbrok.
Vaak word er 20-25 gram konijnenbrokken per kilo lichaamsgewicht van het konijn aangeraden. Jonge konijnen moet je dan al de hoeveelheid geven die ze als volwassen dier nodig zouden hebben. In de praktijk is dit advies vaak veel te hoog. Zeker als de konijnen er ook voldoende hooi en groenvoer bij eten.
Als je te veel brok geeft eten konijnen niet goed hooi, laten ze hun blindedarmkeutels liggen, ontwikkelen ze een slechte darmcultuur en kunnen ze een te veel aan voedingsstoffen in hun lijf opbouwen. Een goed afgemeten hoeveelheid die past bij het individuele konijn is dus zeer belangrijk. Een richtlijn van 15 gram per kilo lichaamsgewicht (van het volwassen gewicht) is een betere richtlijn. Voor sommige konijnen zal de hoeveelheid wel wat hoger mogen, voor andere konijnen is de 15 gram zelfs nog te veel. Kijk dus goed naar de conditie van jouw konijn.
Konijnenbrokken horen maar 5% van de dagelijkse voeding uit te maken. Echt een aanvulling dus op het normale voedsel van konijnen – grassen en groenvoer.
Aanvullend lekkers
De mensen die goed kunnen rekenen zullen het al opgemerkt hebben, er blijft 5% over. Die 5% mag opgevuld worden met aanvullend voedsel.
De meest gezonde, verstandige keuze is om hiervoor knaaghout aan te bieden. Bijvoorbeeld takken van de appelboom, beuk, berk, eik, els, hazelaar, perenboom, populier, tamme kastanje en wilg mogen gegeven worden aan konijnen.
Ook gedroogde kruiden zijn populair aanvullend voedsel voor konijnen. Steeds meer (web)winkels verkopen ze. Let wel goed op dat gedroogde kruiden geconcentreerder zijn dan verse kruiden. Ook worden er soms plantensoorten verkocht met een konijn op de verpakking of waarbij staat dat het voor konijnen kan, terwijl ze giftig zijn. Zorg dus dat je zeker weet dat de kruiden(mix) veilig is voor konijnen.
Ook fruit is aanvullend lekkers voor konijnen. Konijnen mogen niet dagelijks fruit eten, en alleen in kleine porties. Eén aardbei, een plakje banaan, een schijfje appel. Dat is echt voldoende. De fruitsuikers kunnen diarree en gasbuikjes veroorzaken, en dat wil je voorkomen. Toch zijn veel konijnen er dol op en vers fruit bevat ook veel vitamines. Af en toe een kleine hoeveelheid mag best gegeven worden.
In winkels zijn vaak geperste konijnensnoepjes te koop. Vaak zitten hier echter toevoegingen in die niet gezond zijn, zoals honing, noten, toegevoegde suikers en granen. Ook zijn de porties vaak te groot. Het is niet aan te raden dit soort dingen aan de konijnen te voeren. Als je het echt wil, kijk dan heel kritisch naar wat er in het product verwerkt is. En geef het dan niet vaker dan ééns per week. Zeker niet dagelijks.
Goede voeding = een gezond konijn
Wist je dat een heleboel van de veel voorkomende gezondheidsklachten bij konijnen heel simpel voorkomen kunnen worden met de juiste voeding? Denk aan gebitsproblemen, nierproblemen, overgewicht en spijsverteringsproblemen. Een gezond konijn begint dus echt bij een gezonde konijnenvoeding.